Sau bão lũ có những vùng nước ngập, bị ô nhiễm nặng bởi nước thải từ cống rãnh thành phố, các công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi gia súc gia cầm, xác động thực vật phân hủy... khuếch tán vào nước. Nước bẩn sẽ làm ô nhiễm đất, không khí, cây trồng, vật nuôi, từ đó các bệnh dịch dễ xảy ra như: nhiễm khuẩn đường ruột, đau mắt, nhiễm khuẩn da, sốt xuất huyết, sốt rét... Để góp phần bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, báo Sức khỏe&Đời sống giới thiệu bài viết về cách phòng bệnh trong vùng nước ngập.
Phòng bệnh nhiễm khuẩn đường ruột
Những bệnh nhiễm khuẩn đường ruột thường gặp sau khi nước ngập như tiêu chảy, tả, lỵ, thương hàn... chủ yếu lây lan qua ăn uống, tay người bị nhiễm khuẩn, do ruồi, nhặng, gián, thạch sùng làm nhiễm bẩn thức ăn. Để phòng bệnh, mọi người cần thực hiện các biện pháp sau đây:
Vệ sinh môi trường sau bão lũ.
Giữ vệ sinh về ăn uống: thực hiện "ăn chín, uống sôi " trước khi ăn, uống cần đun sôi kỹ các loại thức ăn, nước uống; rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn; dụng cụ, bát đũa cần rửa sạch để khô ráo; bảo quản thức ăn đã nấu chín bằng cách đậy lồng bàn, tránh ruồi, nhặng, gián, thạch sùng, mưa gió, bụi bặm làm nhiễm bẩn. Không ăn rau sống. Không ăn tiết canh. Không ăn mắm tôm, mắm tép sống. Không ăn gỏi cá, hải sản sống. Không ăn nem chạo, nem chua. Không uống nước lã, nước đá mất vệ sinh. Không ăn các thức ăn đã bị ôi thiu, nghêu, sò, ốc, hến chưa được nấu chín.
Bảo đảm nguồn nước sinh hoạt trong, sạch: nguồn nước dùng ăn, uống phải được xử lý vệ sinh sạch sẽ. Nếu trời mưa, tốt nhất là hứng nước mưa để nấu nước uống và nấu ăn. Trường hợp phải dùng nước sông, suối, ao, hồ, kênh rạch thì phải làm trong và khử khuẩn nước rồi mới dùng. Cách làm trong và khử khuẩn như sau:
- Cách làm trong nước: dùng một miếng phèn chua khoảng nửa đốt ngón tay, hòa tan phèn vào một gáo nước rồi đổ gáo nước vừa hòa tan phèn vào xô đựng nước khoảng 20 - 25 lít và khuấy đều. Sau khoảng 30 phút khi cặn đã lắng xuống đáy thì gạn lấy nước trong để khử khuẩn.
- Cách khử khuẩn nước bằng viên cloramin B: hoà tan viên khử khuẩn nước (viên cloramin B 0,25g) vào một gáo nước, đổ gáo nước đó vào xô nước đã được làm trong và khuấy đều. Khoảng 30 phút sau mới sử dụng nước. Chú ý: một viên khử khuẩn nước cloramin B 0,25g dùng để khử khuẩn cho 25 lít nước; 1/3 thìa canh bột cloramin B (tương đương 3g) dùng để khử khuẩn lượng nước là 300 lít; nước đã khử khuẩn cũng phải đun sôi mới được uống.
Vệ sinh cá nhân: nên tắm rửa ngày một lần, tốt nhất là dùng xà phòng diệt khuẩn. Thực hiện việc rửa tay bằng xà phòng sau mỗi lần đi vệ sinh, sau khi lao động, sau khi tiếp xúc với động thực vật, dụng cụ lao động, trước khi chế biến và chuẩn bị bữa ăn.
Vệ sinh môi trường: ngay sau khi nước rút cần tổ chức tổng vệ sinh nhà cửa và khu vực xung quanh nhà, đường làng ngõ xóm. Dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, lau rửa bể nước, chum vại đựng nước. Rửa sạch nồi xoong, bát đĩa và phơi khô. Giặt sạch quần áo, chăn màn, ga đệm phơi nắng cho khô. Khơi thông cống rãnh, san lấp các vũng nước đọng. Cào quét bùn đất, phù sa ra khỏi nhà, sân và đường đi. Lau rửa sạch sàn nhà.
Thu gom rác, cây cối, xác động thực vật chôn lấp kỹ. Lưu ý đào hố chôn xác động vật cần cách xa nguồn nước trên 50m. Đào hố sâu trên 1m, chiều dài, chiều rộng hố lớn hơn lượng súc vật, lượng rác định chôn. Chôn xác động vật, rác vào hố và rải vôi bột phủ lên xác súc vật rồi lấp đất dày trên 20cm và nện chặt. Xử lý phân, chất thải đảm bảo yêu cầu vệ sinh, không dùng phân tươi để bón và tưới rau.
Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn uống.
Phòng các bệnh đau mắt, ngoài da, sốt xuất huyết, sốt rét
Bệnh đau mắt và nhiễm khuẩn da chủ yếu lây do nguồn nước bẩn. Vì vậy cần thường xuyên tắm và rửa mặt bằng nước đã được làm trong, khử khuẩn để phòng bệnh đau mắt và bệnh ngoài da.
Bệnh sốt xuất huyết và sốt rét lây lan là do muỗi đốt người bệnh rồi đốt người lành. Do đó cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, diệt bọ gậy (lăng quăng) và phòng chống muỗi đốt.
Diệt bọ gậy bằng cách: thả cá bảy màu, cá đuôi cờ vào các nơi chứa nước để cá diệt bọ gậy. Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi: thu gom, hủy bỏ các vật dụng phế thải xung quanh nhà là những nơi có thể chứa nước mưa tạo nơi đẻ trứng của muỗi như chai lọ vỡ, ống bơ, vỏ và gáo dừa, lốp xe...; đậy kín các dụng cụ chứa nước như: bể nước, chum, vại, lu khạp; lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến. Bỏ muối hay nhỏ dầu hỏa vào bát kê chân chạn (tủ đựng chén bát), thường xuyên thay rửa lọ hoa (bình bông). Phun hóa chất diệt muỗi xung quanh nơi ở.
Phòng chống muỗi đốt bằng cách: mặc quần dài, áo dài tay, nhất là trẻ em. Ngủ trong màn kể cả ban ngày. Dùng thuốc xịt diệt muỗi, hương xua muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi... Tẩm hóa chất chống muỗi vào chăn màn, rèm. Cho bệnh nhân bị sốt xuất huyết hay sốt rét nằm trong màn, tránh muỗi đốt và truyền bệnh sang người khác.
BS. Trần Minh Thanh
(Nguồn: www.suckhoedoisong.vn)